Instrukcja obsługi R2płatnik

Obliczanie nadgodzin Miesięczne rozliczenie pracy

---

Obliczanie nadgodzin i kontrola norm czasu pracy w okresie rozliczeniowym nie jest wcale procesem prostym. Ogólnie rzecz biorąc istnieją 2 rodzaje nadgodzin, za które przysługują odmienne dopłaty (50 lub 100%):

• nadgodziny z tytułu przekroczenia dobowych norm czasu pracy - z reguły płatne 50% w wyjątkowych przypadkach 100% (np. praca w nocy)
• nadgodziny z tytułu przekroczenia średniotygodniowych lub miesięcznych norm czasu pracy - zawsze płatne 100%

Nadgodziny dobowe są obliczane jako różnica pomiędzy godzinami faktycznie przepracowanymi w ciągu doby, a godzinami nominalnymi dla danego dnia lub dobową normą czasu pracy dla danego systemu czasu pracy. Nadgodziny średniotygodniowe są wyliczane na podstawie skomplikowanego wzoru, który wykazuje przekroczenie średniotygodniowej normy czasu pracy w ramach danego systemu czasu pracy. Prościej ujmując, można przyjąć z pewnym przybliżeniem, że jest to różnica pomiędzy czasem pracy faktycznym, a nominalnym w okresie rozliczeniowym. Jeśli w danym dniu następuje jednocześnie dobowe oraz średniotygodniowe przekroczenie normy, wystarczy wypłacić tylko nadgodziny dobowe (50%).
Program posiada wiele opcji wyliczania nadgodzin, które dostępne są w parametrach firmy (Firma - Parametry - Karty pracy - Obliczanie nadgodzin), bądź w parametrach kalendarzy (Kalendarze - Parametry - Obliczanie nadgodzin).
Dla poprawnej interpretacji przepisów Kodeksu Pracy najważniejsze są opcje "Nadgodziny powyżej normy dobowej" oraz "Wylicz nadgodziny w okresie rozliczeniowym". Pozostałe opcje zostały wprowadzone wcześniej w celu zabezpieczenia się przed niepoprawnym wyliczeniem nadgodzin (wyliczanie nadmiarowe - z korzyścią dla pracownika), bądź są pozostałością po poprzednich przepisach KP sprzed 2003 roku. W celu zobrazowania różnych przypadków, rozpatrzymy przykłady wyliczania nadgodzin dla podstawowego oraz równoważnego systemu czasu pracy (patrz rozdział Systemy czasu pracy). Wszystkie przykłady są rozpatrywane dla włączonej opcji Wylicz nadgodziny w okresie rozliczeniowym. Opcja Nadgodziny powyżej normy dobowej zmienia tylko wyliczanie nadgodzin dobowych, które nie są tak restrykcyjne jak średniotygodniowe i ma zastosowanie w szczególnych przypadkach (np.pracownicy niepełnosprawni z limitem dobowym 7g).

Podstawowy system czasu pracy

Przyjmiemy miesięczny okres rozliczeniowy, oraz zgodnie z przepisami dobową normę czasu pracy 8g i średniotygodniową 40g. Inne parametry nie mają znaczenia. Pierwszym krokiem jest zaplanowanie harmonogramu czasu pracy, który w tym wypadku może wyglądać tylko i wyłącznie jak poniżej (8g. dziennie i pięć dni w tygodniu).

Jak widać kontrola norm czasu pracy nie wykazuje żadnych przekroczeń. Gdyby harmonogram zawierał jakiś dzień, w którym nominalny czas pracy byłby większy niż 8g. uzyskalibyśmy natychmiast przekroczenie normy dobowej oraz średniotygodniowej. Podstawowy system czasu pracy nie dopuszcza także przychodzenia do pracy w jednym dniu np.na 12g.,a w drugim na 4g. (średniotygodniowo byłoby OK, ale dobowo - przekroczenie).

Załóżmy teraz, że pracownik pracuje cały miesiąc normalnie, tylko drugiego dnia 10g. Jeśli policzymy nadgodziny tylko w wymiarze dobowym otrzymamy 2g. 50% (przekroczony dobowy nominalny czas pracy, jak i dobowa norma). Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy jest włączona opcja Nadgodziny powyżej normy dobowej ponieważ nominał jak i dobowa norma są równe i wynoszą 8g.

Kontrola norm czasu pracy nie wykazuje przekroczenia miesięcznej ani średniotygodniowej normy czasu pracy, ponieważ wypłacono w tym dniu nadgodziny 50%.

Załóżmy teraz, że pracownik pracuje w sobotę (dodatkowy dzień wolny), ustalony wcześniej w harmonogramie. Oczywiście nastąpi przekroczenie średniotygodniowej i miesięcznej normy czasu pracy - pracownik pracuje 6 dni w tygodniu zamiast 5.

Aby poprawnie wypłacić nadgodziny za to przekroczenie, należy uaktywnić opcję Nadgodz.w okr.rozlicz. w parametrach firmy . Nadgodziny 100% za te przekroczenie zostaną wykazane na dole karty pracy, a następnie wypłacone na liście.

Równoważny system czasu pracy

Przyjmiemy miesięczny okres rozliczeniowy, oraz dobową normę czasu pracy 12g. i średniotygodniową 40g. Inne parametry nie mają znaczenia. W tym przypadku system ten dopuszcza "fluktuacje" nominalnego czasu pracy z maksymalną normą do 12g.dziennie, lecz średniotygodniowo musi wyjść 40g. Pierwszym krokiem jest zaplanowanie harmonogramu czasu pracy, który w tym wypadku może wyglądać na przykład tak (12g. i 4g. dziennie na przemian i pięć dni w tygodniu).

W żadnym dniu nie jest przekraczana dobowa norma (12g.) oraz średniotygodniowo wychodzi 40g. Zauważmy, że ostatni dzień ma nominał 8g. Jego zwiększenie spowodowałoby natychmiast przekroczenie normy średniotygodniowej. Np. przy 12g. w ostatnim dniu uzyskamy jak niżej:

Jeśli teraz pracownik pracuje zgodnie z nominałami, tylko w pierwszy dzień 16g. zamiast 12g. Program policzy mu uwzględniając dobową normę 4g.50%. Nie nastąpi przekroczenie normy średniotygodniowej.

Załóżmy teraz, że harmonogram przewiduje pracę w niedzielę w wymiarze 4g. Program wyliczy wtedy 4g. nadgodzin 100%, które zostaną wykazane na dole karty pracy jako rekompensata za przekroczenie normy średniotygodniowej. Kontrolna norm czasu pracy wykaże przy tym przekroczenie limitu dni pracy w okresie rozliczeniowym.

UWAGA
Dla okresów rozliczeniowych dłuższych niż miesiąc wypłacanie nadgodzin 100% w celu zlikwidowania przekroczeń średniotygodniowych odbywać się będzie tylko w ostatnim miesiącu okresu rozliczeniowego. Może więc dojść do sytuacji, że w początkowych miesiącach okresu rozliczeniowego zostaną uwzględnione tylko przekroczenia dobowe, zaś dodatkowo na końcu tego okresu będą policzone nadgodziny 100% aby zniwelować przekroczenia średniotygodniowe. Jeśli pracownik będzie pracował krócej, tak aby nie przekroczyć norm średniotygodniowych, wtedy pozostaną tylko nadgodziny 50% (dobowe). Reasumując, przyjęty algorytm zapewnia zawsze poprawną kontrolę norm czasu pracy, z korzyścią dla pracownika w dłuższych okresach rozliczeniowych.