Tarcza antykryzysowa cz.5 - świadczenie postojowe dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych

1. Kto może skorzystać – zleceniobiorcy, wykonawcy umów o dzieło

Jednorazowe świadczenie przysługuje osobie wykonującej:
- umowę agencyjną,
- umowę zlecenia,
- inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia
- umowę o dzieło.

2. Nie można podlegać ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu

Aby skorzystać z postojowego z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej nie można podlegać ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. W związku z powyższym jeżeli w myśl przepisów dana osoba podlega ubezpieczeniu społecznemu z innych tytułów (np. zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, generującą obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne) – świadczenie postojowe jest nienależne.

UWAGA! Świadczenie to przysługuje tylko i wyłącznie, gdy składki na ubezpieczenie społeczne opłacane są tylko z tytułu umów cywilnoprawnych lub składki na ubezpieczenie społeczne nie są odprowadzane z żadnych innych tytułów (np. student do 26 roku życia zatrudniony wyłącznie na umowę zlecenie).

3. Warunek posiadania obywatelstwa lub innych praw pobytu w Polsce 

Świadczenie przysługuje osobom zamieszkującym na ternie Polski jeżeli są:

1. obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
2. posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub
3. cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

4. Warunek zawarcia umowy przed 1 lutym 2020 r. 

Umowa cywilnoprawna musi zostać zawarta przed dniem 1 lutego 2020 r., aby przysługiwało prawo do świadczenia postojowego. Umowa zawarte od 1 lutego 2020 r. nie daje prawa do ulgi.

UWAGA! Wydaje się, że w przypadku osoby zatrudnionej na kilku umowach zlecenia, aby można było skorzystać ze świadczenia, wystarczy, że jedna z nich była zawarta przed 1 lutym 2020 r.  

5. Przychody z umów nie większe niż 15.681 zł

Świadczenie przysługuje dla osób, których przychody z umowy cywilnoprawnej (lub sumy umów przypadku kilku umów) w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie były wyższe od 15 681 zł.

Przykład Jan Kowalski był zatrudniony przed 1 lutym 2020 r. na umowę zlecenie u dwóch zleceniobiorców. W miesiącu marcu 2020 r. przychód z tytułu pierwszej umowy wyniósł 10.000 zł, z drugiej umowy 7.000 zł. Jan Kowalski w kwietniu 2020 r. nie może wystąpić o wypłatę świadczenia postojowego.
Jan kowalski w miesiącu kwietniu 2020 r. uzyskał przychód z pierwszej umowy w kwocie 2.000 zł, z drugiej umowy nie uzyskał żadnego przychodu. Jan Kowalski może wystąpić w maju 2020 r. o wypłatę świadczenia postojowego.

6. Musi być przestój – kwestia oświadczenia zleceniodawcy

Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do
- przestoju w przedsiębiorstwie zleceniodawcy oraz
- nastąpiło ograniczenia wykonywania umowy przez zleceniobiorcę, odstąpiono od umowy lub umowa nie doszła do skutku.

WAŻNE! Do „przestoju” musi dojść na dwóch poziomach tj. na poziomie przedsiębiorstwa zleceniodawcy jak również na stanowisku pracy zleceniobiorcy.    

Ustawodawca nie wprowadził definicji „przestoju”.
Do wniosku zleceniodawca lub zamawiający zobowiązany jest załączyć oświadczenie o wystąpieniu przestoju w prowadzeniu działalności i wskazać okoliczności faktyczne dotyczące skutków tego przestoju na stanowisku pracy zleceniobiorcy. Oświadczenie składane jest z zastrzeżeniem świadomości wnioskodawcy konsekwencji karnych składania fałszywych oświadczeń. Niezbędna jest więc możliwość wykazania związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy zaistniałą sytuacją epidemiologiczną, a sytuacją ekonomiczną wnioskodawcy.
Nie jest to jednak skonkretyzowana przyczyna np. zleceniodawca można tłumaczyć się spadkiem przychodów, spadkiem zamówień, zmniejszeniem ilości godzin wykonywania czynności związanych z działalnością gospodarczą. Ważne jest również, aby w/w przyczyny przełożyły się u zleceniobiorcy np. na ograniczenie ilości godzin wykonywania zlecenia lub całkowite niewykonywanie zlecenia.

7. Wysokość świadczenia 2.080 zł lub wysokość przychodu uzyskanego 

Świadczenie postojowe jest wypłacane jednorazowo w wysokości 80 % minimalnego wynagrodzenia, tj. 2080 zł.

WYJĄTEK! Jeżeli dana osoba uzyska sumę przychodów w danym miesiącu poniżej 1.300 zł (brutto) - czyli do 1.299,99 zł, wysokość kwoty świadczenia wyliczana jest w inny sposób.  W takim przypadku świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tych umów uzyskanych w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożony został wniosek.

Przykład. Janina Sobczak jest zatrudniona na umowę zlecenia zawartą przed 1 lutym 2020 r.  W miesiącu marcu 2020 r. uzyskała przychód w wysokości 1.000 zł. W miesiącu kwietniu 2020 r. uzyskała przychód w wysokości 1.500 zł. Jeżeli Janina Sobczak złoży wniosek w miesiącu kwietniu 2020 r. to uzyska świadczenie w wysokości przychodu za marzec 2020 r., czyli 1.000 zł. Jeżeli jednak wniosek zostałby złożony w miesiącu maju 2020 r. wtedy świadczenie obliczane od wysokości przychodu za kwiecień 2020 r. i wyniesie ono pełną kwotę 2.080 zł.

Wypłata świadczenia postojowego następuje w formie bezgotówkowej na wskazany rachunek płatniczy osoby uprawnionej.

UWAGA! W przypadku zbiegu praw do więcej niż jednego świadczenia postojowego przysługuje jedno świadczenie postojowe. Nie można otrzymać świadczenia postojowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i jednocześnie z tytułu umowy zlecenia wykonywanej poza działalnością gospodarczą.

Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia, przyznać ponowną wypłatę świadczenia postojowego dla osób, które już otrzymały to świadczenie.
Otrzymane w 2020 roku świadczenia postojowe są zwolnione z podatku dochodowego.

Otrzymane w 2020 roku świadczenia postojowe są zwolnione z podatku dochodowego.

8. Wniosek o wypłatę świadczenia

Wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii.

W przypadku osoby wykonującej umowę cywilnoprawną wniosek składany jest za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego.

Wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może być złożony w formie dokumentu papierowego, elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wzory wniosków oraz instrukcję wypełnienia można znaleźć na stronie internetowej ZUS.

Zleceniodawca lub zamawiający wypełniając wniosek musi złożyć szereg oświadczeń potwierdzających m.in. niedojście do skutku lub ograniczenie wykonywania umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w prowadzeniu działalności, otrzymanie oświadczenia od osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych oraz dołączyć do wniosku kopię umowy cywilnoprawnej.

UWAGA! Część wniosku stanowią oświadczenia zleceniodawcy składane na podstawie oświadczeń zleceniobiorcy. Ważne jest więc aby zleceniodawca najpierw uzyskał je w formie odrębnego dokumentu wypełnionego przez zleceniobiorcę z jego  podpisem. 

Na stronie głównej ZUS znajduje się informacja, że „jeżeli zawarta została więcej niż 1 umowa cywilnoprawna, każdy zleceniodawca lub zamawiający składa wniosek odrębnie dla każdej umowy”. Wg naszej opinii informacja powyższa może budzić pewne wątpliwości, czy zasadnym jest składanie przez kilu zleceniodawców kilku wniosków o świadczenie postojowe za tego samego zleceniobiorcę, podczas gdy danej osobie (zleceniobiorcy) przysługuje tylko jedno świadczenie tego typu.  Należałoby  oczekiwać wyjaśnienia tej kwestii przez ZUS, ale na chwilę obecną w/w komunikat jest oficjalnym stanowiskiem ZUS w tej kwestii.   

9. Wpływ świadczenia postojowego na inne świadczenia

Korzystanie z innych instrumentów wsparcia związanych z CIVID-19 nie wpływa na możliwość otrzymania świadczenia postojowego - przedsiębiorca może być np. zwolniony z opłacania składek oraz otrzymać świadczenie postojowe.
 

Mariusz Raszczyk
Doradca podatkowy nr 07166
Wieloletni współpracownik RESET2
Prowadzi biuro rachunkowe VERUM